Finansal Psikolojik Yönetim
Finansal piyasalarda bilgi ve tecrübenin yanında psikolojiyi yönetebilmenin de önemli bir rolü bulunuyor. Özellikle dalgalanmaları yüksek kripto para piyasasında psikoloji yönetimi öncelik verilmesi gereken en önemli unsur konumuna geliyor.
Tecrübeli çoğu trader’ın bile yaptığı analiz sonucunda doğru olduğunu düşündüğü yerden işleme girememesi,
Girdiği pozisyonda ideal kar alım noktalarını beklemeden erkenden pozisyonunu kapatması,
Karlı kapanabilecek bir pozisyonda stop seviyesine gelmeden ufak zararları göze akarak pozisyondan çıkması, psikoloji yönetiminin yapılmasının ne kadar önemli olduğunu ortaya koymaktadır.
Psikolojiyi etkileyen faktörler
Yüksek risk alma, endişe ve korku gibi stres oluşturan duygular olduğunu biliyoruz. Peki yüksek risk alınmasına, endişe ve korku yaşanmasına neden olan davranışların altında ne yatıyor bunu bilmekte fayda var.
Bu konuda Nörobiyokimya’nın özellikle son 15 yılda önemli çalışmalar yaptığını gözlemliyoruz. Yapılan araştırmalar beyin ve beden ilişkisi çerçevesinde alınan yüksek risk, endişe ve korkular ile hormonlar arasında etkileşim olduğunu ortaya koymuştur.
PNAS’ın 6 Kasım 2007 tarihli bülteninde yayımlanan araştırma, borsa dünyası için oldukça önemlidir. Çalışmada, Londra borsasında işlem yapanların stres hormonları, yani, kortizol ve testosteronun kan düzeyleri incelenmiştir.
Finansal risk alma esnasında insan bünyesindeki endokrin sisteminin rolü hakkında çok az şey bilinmektedir. Yapılan çalışmada traderin sabah saatlerindeki testosteron seviyesinin yüksek olması piyasanın karlı olacağı öngörüsünü ifade ettiği bulgulanmıştır. Ayrıca piyasanın oynaklığı ve işlem sonuçlarının karmaşıklığı ile traderların kanındaki kortizol seviyesinin hızla yükseldiği saptanmıştır.
Sonuç olarak kandaki yüksek testosteron düzeyinin ekonomik getiriye katkıda bulunabileceği, yüksek kortizol düzeyininse kayıp riskini arttırabileceği bulgulanmıştır.
Genelde testosteron ve kortizolun kandaki düzeyi bilişsel-davranışsal etki oluşturur. Bu hormonların kan değerlerindeki yükselişi, piyasanın artan uçuculuğunun pozitif geri besleme yapması ile devam etmektedir. Sonuçta bu durum, giderek artan risk tercihlerinin de kabullenilmesi şeklinde bir evreye neden olmaktadır.
Testosteron ve kortizol düzeyleri, trader ile işlem esnasında etkileşerek rasyonel karar alma yeteneğini olumsuz yönde etkiliyor. Böylece hata yapma olasılığını yükseltiyor.
Finansal Psikoloji hakkında geniş kapsamlı sohbetimizi dinleyebilirsiniz;
Huobi Kriptoda Podcast “Kaybedenler Kulübü” Doç. Dr. Aysel Gündoğdu
Onur GÖKSUNGUR
Yatırımcı Psikolojisi ve “Finansal Psikoloji” konusu hakkında daha fazla bilgi edinmek için yazarın diğer paylaşımlarına göz atabilirsiniz.
Twitter Hesabı
Hazırladğı İçerikler
